Fóuterlo(-palo)
Aristolochia pallida
Aristolochiaceae
Nom en français : Aristoloche pâle.
Descripcioun :Aquesto fóuterlo trachis dins li bos fres, blachiero e castagneredo, pulèu sus sòu séusous. Se recounèis à si fueio redouno (mai emé un pecou au contro de la fóuterlo-sarrasino) e à si flour claro. Sèmblo proun à Aristolochia paucinervis, mai aquesto radiero à uno cabosso en long (redouno encò Aristolochia pallida).
Usanço :Es uno planto empouisounanto que caup d'acide aristolochique marrit pèr li ren.
Port : Erbo
Taio : 10 à 50 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Aristolochia
Famiho : Aristolochiaceae
Ordre : Piperales
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 2 à 3 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 400 à 1200 m
Aparado : Noun
Mars à jun
Liò : Blachiero
- Castagnaredo
- Bos fres
Estànci : Mesoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano-Nord
Ref. sc. : Aristolochia pallida Willd., 1805
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753